Η impedance plethysmography ή ρεογραφία γενικά, έχει καθιερωθεί σαν μία αναίμακτη μέθοδος μέτρησης της κυκλοφορίας του αίματος, βασισμένη στην καταγραφή της ηλεκτρικής αντίστασης των ιστών και των μεταβολών της. Εκτός από την μέτρηση της κεντρικής αιμοδυναμικής (με την ρεοκαρδιογραφία), χρησιμοποιείται και για τις περιφερικές μετρήσεις της ροής του αίματος, σε πολλά τμήματα του σώματος. Η αρχή είναι η ίδια σε όλες τις εφαρμογές της: μέσω των εξωτερικών αισθητήρων παρέχεται το ρεύμα μικρής έντασης, αλλά υψηλής συχνότητας. Με τους εσωτερικούς αισθητήρες μετρούνται οι μεταβολές της αντίστασης, λόγω της σφυγμικής ροής του αίματος.
Η ρεογραφία(impedance plethysmography) των άκρων χρησιμοποιείται για την εξέταση της κατάστασης της κυκλοφορίας του αίματος σε οποιοδήποτε τμήμα των άνω ή των κάτω άκρων. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα μέθοδος, λόγω της απλότητας της διενέργειάς της και των σημαντικών πληροφοριών που μπορεί να δώσει για τις διαταραχές στην αρτηριακή και φλεβική κυκλοφορία. Μπορεί να διενεργηθεί ταυτόχρονα και στα δύο άκρα. Έτσι η εξέταση γίνεται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Αποτελεί άριστη επιλογή για μαζικό screening για την πρώιμη διάγνωση αρτηριακών και φλεβικών παθήσεων. Με την πρώτη ματιά των περιφερικών κυμάτων σφυγμού, πολλές αγγειακές διαταραχές μπορούν να γίνουν εύκολα αντιληπτές. Μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο στην διάθεση των παθολόγων και των γενικών γιατρών, αφού με μία σύντομη, απλή και φθηνή εξέταση, μπορούν να διαγνωσθούν επερχόμενες σοβαρές διαταραχές της κυκλοφορίας του αίματος, πριν ακόμη εμφανιστούν συμπτώματα, ώστε να παραπεμφθούν εγκαίρως οι ασθενείς για περαιτέρω εκτίμηση σε αγγειολόγους. Σε άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα όπως: ψυχρά άκρα, εναλλαγές ψυχρότητας με θερμότητα, πόνο, καύσο κ.λ.π., η impedance plethysmography μπορεί να συμβάλλει στην διαφοροποίηση της αιτίας τους.
Η impedance plethysmography των άκρων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για:
● Διάγνωση και έγκαιρη αναγνώριση των αρτηριοσκληρωτικών, χρόνιων και /ή οξέων αρτηριακών αγγειακών παθήσεων, καθώς και των λειτουργικών κυκλοφοριακών διαταραχών.
● Έλεγχο ασθενών υψηλού κινδύνου, όπως οι διαβητικοί, οι καπνιστές και οι ασθενείς άνω των 50 ετών.
● Μετεγχειρητικό έλεγχο μετά από αγγειακές χειρουργικές επεμβάσεις.
● Προσδιορισμό της επίδρασης των φαρμάκων στο αγγειακό σύστημα.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Για την μέτρηση των μεταβολών της αντίστασης (και μαζί τους και των μεταβολών του όγκου του αίματος) χρειάζονται τέσσερα ηλεκτρόδια, όπως φαίνεται στο σχήμα. Τα δύο μεσαία ηλεκτρόδια ανιχνεύουν την τάση και η τοποθέτησή τους καθορίζει το τμήμα της μέτρησης (μπορεί να μετρηθεί οποιοδήποτε τμήμα με την κατάλληλη τοποθέτηση των ηλεκτροδίων μέτρησης). Τα εξωτερικά ηλεκτρόδια χρησιμοποιούνται για να εκπέμψουν το μικρό και ανεπαίσθητο ρεύμα που απαιτείται για να μετρηθεί η αντίσταση. Η τοποθεσία εφαρμογής των εξωτερικών ηλεκτροδίων δεν είναι κρίσιμη.
Τα προηγούμενα χρόνια χρησιμοποιούνταν ειδικά μεταλλικά κυκλικά ηλεκτρόδια. Σήμερα, η Medis, μετά από επίμονες έρευνες, κατάφερε να τα αντικαταστήσει με τα κοινά ΗΚΓ ηλεκτρόδια (pads), που είναι πολύ ευκολότερα χρησιμοποιούμενα.
Το σύστημα VasoScreen®5000 της MEDIS χρησιμοποιεί την impedance plethysmography με την διαμόρφωση IPG.
Με την Ρεοεγκεφαλογραφία εξετάζεται η κυκλοφορία του αίματος στο τμήμα του φλοιού του εγκεφάλου FM δεξιά και αριστερά (περιοχή έσω καρωτίδας) και ΟΜ δεξιά και αριστερά (περιοχή σπονδυλοβασαίων αρτηριών). Παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, αφού αποτυπώνει την κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο και δείχνει την συνολική κατάσταση των αγγείων του (τα οποία ως γνωστόν χαρακτηρίζονται για την ευπάθειά τους). Η μέθοδος μπορεί να εξακριβώσει διαταραχές στην αιμάτωση της αριστερής και δεξιάς πλευράς του εγκεφάλου, και συνεπώς, να εγείρει υποψίες για στένωση. Το σημαντικότερο πλεονέκτημά της είναι η δυνατότητα της εκτίμησης της λειτουργικής κατάστασης των αγγείων του εγκεφάλου όλων των διαστάσεων, καθώς και της φλεβικής κυκλοφορίας. Χρησιμοποιείται πολύ συχνά σε κλινικές έρευνες για την εξακρίβωση της επίδρασης φαρμακευτικών ουσιών στην κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο.
Η ρεοεγκεφαλογραφία είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε:
● Άτομα με συμπτώματα κεφαλαλγιών, ιλίγγων, διαταραχών μνήμης κ.τ.λ.., που μπορεί να οφείλονται σε κυκλοφορικές διαταραχές (ημικρανία, κ.α.).
● Ασθενείς με αρτηριακή υπέρταση για την εξακρίβωση της επίδρασης της νόσου στα αγγεία του εγκεφάλου. Συχνά, η σύσπαση των αγγείων του εγκεφάλου δεν αίρεται με την αντιυπερτασική αγωγή και μπορεί να χρειασθεί ειδική φαρμακευτική αγωγή.
● Ασθενείς με στεφανιαία νόσο πού παρουσιάζουν και εγκεφαλική συμπτωματολογία. Σ΄ αυτούς τους ασθενείς μπορεί να διενεργηθεί η εκτίμηση και της κεντρικής αιμοδυναμικής με την ρεοκαρδιογραφία, για να εξακριβωθεί ο ρόλος της κεντρικής αιμοδυναμικής στην κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Με την τοποθέτηση ηλεκτροδίων στις θέσεις που επιδεικνύονται στο σχήμα, καταγράφονται τα κύματα σφυγμού των αγγείων του εγκεφάλου. Συγχρόνως, πρέπει να καταγράφεται και το ΗΚΓ. Η συμμετρική τοποθέτηση των ηλεκτροδίων επιτρέπει την συγκριτική αξιολόγηση των κυμάτων σφυγμού. Έτσι, σε διαταραχές της εγκεφαλικής κυκλοφορίας από κάποια πλευρά του εγκεφάλου, οι διαφορές των κυμάτων σφυγμού είναι εμφανείς. Η εκτίμηση της κυκλοφορίας του αίματος ακολουθεί τον κανόνα της ανάλυσης των περιφερικών κυμάτων σφυγμού.
Εφαρμογή ηλεκτροδίων στην ρεοεγκεφαλογραφία
Με την ρεοεγκεφαλογραφία εκτιμάται η συνολική κυκλοφορία του αίματος στο εξεταζόμενο τμήμα του εγκεφάλου. Παρέχονται πληροφορίες για την κατάσταση των αρτηριών όλων των μεγεθών, καθώς και της φλεβικής επαναφοράς. Αξιολογείται η ελαστικότητα των αρτηριών χωρητικότητας, η κατάσταση των αρτηριών αντίστασης (διάταση, αγγειοσύσπαση, ατονία, δυστονία, κ.τ.λ.). Με την διενέργεια της δοκιμασίας με νιτρογλυκερίνη, είναι δυνατή η διαφοροποίηση της αγγειοσύσπασης των αρτηριών αντίστασης από τις μόνιμες σκληρυντικές αλλοιώσεις τους.
Οι μετρήσεις των σφυγμικών κυμάτων είναι δυνατές σε πολλά τμήματα, συμπεριλαμβανομένου και του εγκεφάλου και των άκρων (ακόμη και στα δάχτυλα).
Η μορφή του σφυγμικού κύματος καθορίζεται εν μέρει από την ελαστικότητα των αγγείων. Ένας απλά εκπαιδευμένος ιατρός (ακόμη και βοηθός), μπορεί γρήγορα να αναλύσει τη μορφή της καμπύλης, για να πάρει τις πρώιμες πληροφορίες για μια αναπτυσσόμενη αρτηριακή πάθηση. Η ανάλυση των σφυγμικών κυμάτων μπορεί συχνά να ανιχνεύσει τις αλλαγές πολύ νωρίς, είναι αναίμακτη, πολύ εύχρηστη και μια από τις πιο οικονομικές τεχνικές που είναι διαθέσιμες σήμερα.
Αυτή η εικόνα δείχνει, πώς το μετρημένο κύμα σφυγμού αλλάζει σε διάφορες παθήσεις:
Εκτός από τις ποιοτικές μετρήσεις, που είναι εμφανείς με την πρώτη ματιά, μετρούνται και διάφορα χρονικά διαστήματα που προσφέρουν στην διάγνωση, όπως ο χρόνος διάδοσης (PT), ο χρόνος κορυφής (CT), κ.τ.λ..
Η μέτρηση και ανάλυση των σφυγμικών κυμάτων των άκρων και του εγκεφάλου μπορεί να πραγματοποιηθεί με το VasoScreen® 5000 σύστημα με την IPG διαμόρφωση.
Τα κύματα σφυγμού στα δάκτυλα, μπορούν επίσης να μετρηθούν με την photoplethysmography, χρησιμοποιώντας τα συστήματα VasoScreen®5000με την διαμόρφωση PPG ή rheoscreen® lightS.
